نگرش‌های زیست محیطی را از کودکی آموزش دهیم

خورشید پانزدهمین روز پائیز، هر چند که توان ماندن نداشت، اما آخرین اشعه‌های خود را به گوشه ای انداخته بود که آدم‌های ناسپاس، آتشی را برافروخته بودند و خاموش نکرده بودند.

در گوشه ای که از صدای خنده کودکان، طراوت گرفته بود، شاخه هایی از درختان افتاده بود و در گوشه ای دیگر زباله هایی که رها شده بود تا ردپای آدم‌ها در طبیعت گم نشود.

خورشید با همه توان می تابید، اما هیچ چشمی به مسیر آن خیره نشد و این داستان تکرار قدرنشناسی آدم‌هاست به طبیعتی که از آن جان گرفته اند. هرچند که برخی نیز تلاش می کنند تا آیین مهربانی با طبیعت باقی بماند و خورشید هم، چشم انتظار این آدم‌هاست تا دوستی با محیط اطراف خود را از کودکی مشق کنند.

یک کارشناس علوم تربیتی در گفت و گو با ایسنا، گفت: دوران ﮐﻮدﮐﯽ اﻫﻤﯿـﺖ زﯾـﺎدی برای پرورش ﻧﮕـﺮش افراد دارد و آﻣﻮزش‌های اﯾـﻦ دوره سنی، مادام اﻟﻌﻤﺮ و ﺗﻐﯿﯿﺮﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و بهترین فرصت برای آموزش شهروندی است.

سید حسین حسینی افزود: ﻧﮕـﺮش ﻫـﺎ، واﮐﻨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ارزش محور ﺑـﻪ رﻓﺘﺎرﻫـﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ ﺧﻮاﻫـﺎن اﯾﻦ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺴـﻞ‌ﻫـﺎی ﺑﻌـﺪی ﺑـﻪ زﻣـﯿﻦ و محیط زیست احترام بگذارند، باید آﻣﻮزش حفظ محیط زیست و راﺑﻄـﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ ﺑـﯿﻦ زندگی اﻧﺴﺎن و محیط زﯾﺴﺖ را در برنامه آموزش کودکان تعریف کنیم.

وی افزود: آﻣﻮزش ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، بنیادی ﺗﺮﯾﻦ ﺷـﯿﻮه در ﺣﻔﺎﻇـﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و منابع طبیعی است تا ضمن افزایش آﮔﺎﻫﯽ‌های زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ افراد جامعه، برای احترام به منابع خدادادی، هر کدام از آنها نیز خود را مسئول ﺣﻔﻆ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺪاﻧند.

این مدیر دبستان تصریح کرد: آﻣﻮزش‌های شهروندی، ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﻌـﺎل و پویا اﺳﺖ ﮐﻪ با افزایش آﮔﺎﻫﯽ افراد، مهارت‌های تعهد، مسئولیت پذیری، تصمیم آگاهانه و فعالیت های سازنده آنها در هر گروه سنی ﺑــﺮای ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ و حفظ منابع طبیعی و محیط زیست نیز افزایش یافته و به دیگران نیز منتقل می شود.

حسینی در مورد روش‌های کاربردی برای آموزش محیط زیست به کودکان گفت: بچه‌ها از داستان هایی که در مورد حیوانات هستند لذت می برند، بنابراین والدین باید کتاب‌ها و فیلم‌هایی برای کودکان تهیه کنند که مضمون آن محیط زیست و احترام به طبیعت باشد.

وی افزود: اگر در خانه یا مسافرت‌های خود به پرندگان و حیوانات غذا بدهیم، کودکانمان نیز یاد می گیرند که با حیوانات مهربان باشند و این رفتار، تأثیر بسزایی در مسئولیت‌پذیری آنها برای حفظ طبیعت و محیط زیست خواهد داشت.

این مجری طرح همیار طبیعت در مدارس کاشان تصریح کرد: بازی‌های کودکانه، علاوه بر شادی و نشاط، فرصتی برای آموزش آنها است. پرورش گیاهان راهکاری موثر برای آموزش مهربانی با طبیعت به فرزندان است. گلدانی تهیه کنید تا کودک شما بذری درون آن بکارد و از آن مراقبت کند یا گلدانی بخرید تا مراقبت و نگهداری از گیاهان را به‌ صورت ناخودآگاه بیاموزد.

همچنین یک فعال محیط زیست به ایسنا گفت: پدرها و مادرها باید به کودکان یادآوری کنند که بدون جنگل و درخت‌ها، زندگی ما نیز نابود می‌شود پس همراه فرزند خود، در باغچه یا طبیعت درخت بکارند و گاهی به آن سر بزنند.

فاطمه رئیسی نوش آبادی، افزود: اگر خانواده‌ها منابعی مثل برق، آب و انرژی را درست مصرف کنند، کودک نیز مدیریت مصرف را یاد می‌گیرد. مثلا زمانی که تلویزیون تماشا نمی کنند آن را خاموش ‌کنند و به فرزند خود بگویند که استفاده نادرست برق و انرژی موجب قطع آن می شود.

وی با اشاره به اهمیت آموزش بازیافت، اظهار کرد: مادرها می توانند به فرزندان خود شیوه درست استفاده از اسباب‌بازی‌، دفتر نقاشی و مداد رنگی‌ها را بیاموزند و اجازه ندهند که برگ‌های سفید دفتر را داخل سطل زباله بریزند بلکه به او یاد بدهند که در آن کاغذها، یادداشت بنویسد و یا نقاشی کند.

رئیسی تصریح کرد: معلم‌ها به دانش آموزان بگویند که دو طرف ورق دفتر را استفاده کنند و مدادهایشان را زیاد نتراشند. بازی با مواد بازیافتی را به‌عنوان یک سرگرمی برای کودکان در نظر بگیرند تا کودک یاد بگیرد که از وسایل خود، بهتر استفاده کند.

این بانوی دوستدار محیط زیست گفت: مادرها و پدرها می توانند با استفاده از خُرده‌های مداد رنگی‌ها، با بچه ها کاردستی بسازند. بطری‌های پلاستیکی را برای ساخت جامدادی و حتی ظروف نگهداری مواد غذایی استفاده کنند که این فعالیت‌ها برای کودکان لذت‌بخش و آموزنده است.

وی با انتقاد از برخی رفتارها در دانشگاه ها، تصریح کرد: استادان دانشگاه نیز اگر به دانشجویان اجازه بدهند که پژوهش‌های خود را در دو طرف کاغذ چاپ کنند، حجم زیادی از کاغذ صرفه جویی شده و در سطح کلان درختان بسیاری حفظ خواهد شد.

رئیسی گفت: در خانه و مدرسه با فعالیت‌ها و راهکارهای ساده‌ای می توان کودکانی تربیت کرد که دوستدار محیط زیست و عاشق طبیعت باشند و در بزرگسالی نیز به فرزندان خود خواهند آموخت که به محیط زیست خود احترام بگذارند.

۱۵ تا ۲۱ مهر، هفته ملی کودک نام گرفته است و مراسم این هفته با تکیه بر مسایلی همچون محیط زیست، قصه گویی، منظومه خوانی و اجراهای برنامه هـای سـرگرم کننده و آموزنده، برگزار می شود. روز ۱۶ مهر نیز، روز کودک، محیط زیست و میراث فرهنگی اسـت.

منبع: ايسنا